Tiến sĩ Đỗ Xuân Biên tốt nghiệp cử nhân tại trường ĐHKHXH&NV – ĐHQG TP.HCM chuyên ngành Địa lý. Thầy sau đó theo học cao học tại Đại Học Melbourne – Australia và nhận bằng Thạc sĩ Môi trường với hướng nghiên cứu chuyên về biến đổi khí hậu. Hai năm sau, Thầy nhận được học bổng tiến sĩ thuộc chương trình Đào tạo Lãnh đạo Phục hồi sau thảm họa hạt nhân (Phoenix Leader Education Program for Renaissance from Radiation Disaster) và nhận bằng tiến sĩ chuyên ngành Địa lý Nhân văn. Luận án tiến sĩ của Thầy nghiên cứu về di dân do thảm họa hạt nhân Fukushima, đặc biệt tập trung làm rõ đặc điểm về không gian – thời gian của việc di tản, các yếu tố ảnh hưởng đến lựa chọn điểm đến cũng như quyết định quay trở về hay di dân lâu dài. Kết quả nghiên cứu trong luận án tiến sĩ của Thầy được trình bày cho người dân và chính quyền thành phố Minamisoma và đóng góp một phần vào việc phục hồi của cộng đồng sau thảm họa.
Tiến sĩ Đỗ Xuân Biên làm việc cho Enda Vietnam sau khi tốt nghiệp đại học với vai trò nhân viên xã hội và nhân viên dự án phụ trách truyền thông môi trường. Đây, một tổ chức phi chính phủ quốc tế trong lĩnh vực bảo vệ môi trường và phát triển cộng đồng. Thầy đã tham gia vào một số dự án chỉnh trang đô thị có sự tham gia của người dân và một số dự án phát triển cộng đồng tại TP.HCM. 5 năm kinh nghiệm làm việc tại Enda Vietnam giúp Thầy có được những kiến thức và kỹ năng trong làm việc với cộng đồng, trong lập kế hoạch, triển khai các dự án giáo dục môi trường và phát triển cộng đồng. Sau đó, Thầy về công tác tại khoa Địa lý – Trường ĐHKHXH&NV TP.HCM với vai trò giảng viên, nơi Thầy phát triển chuyên môn học thuật về giáo dục môi trường, chính sách biến thích ứng với biến đổi khí hậu, ứng phó và phục hồi sau thảm họa. Với kinh nghiệm học tập, nghiên cứu, làm việc trong môi trường quốc tế, TS. Đỗ Xuân Biên đã được bổ nhiệm vị trí Phó trưởng Khoa, phụ trách nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế. Năm 2019, TS. Đỗ Xuân Biên gia nhập trường ĐHQT Hồng Bàng, giảng dạy, phụ trách bộ môn Quan hệ Quốc Tế và sau đó là Phó trưởng khoa Khoa KHXH&NNQT, phụ trách nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế. Từ tháng 4 năm 2021, khi Khoa Khoa học Xã hội và Nhân Văn được thành lập, TS. Đỗ Xuân Biên được bổ nhiệm là trưởng khoa.
Đỗ Xuân Biên đã có những thành tựu rất triển vọng trong nghiên cứu. Thầy đã thực hiện 5 đề tài nghiên cứu các cấp với vai trò là chủ nhiệm đề tài và thành viên. Hiện tại, Thầy đang là một trong 4 thành viên chính của đề tài nghiên cứu về hợp tác lao động quốc tế Việt Nam – Nhật Bản (3 giáo sư Nhật Bản, 1 Việt Nam) với sự tài trợ của quỹ nghiên cứu của Chính phủ Nhật Bản. Đề tài dự kiến thực hiện trong 6 năm (2021-2026) chia làm 2 giai đoạn, được thực hiện ở cả Việt Nam và Nhật Bản. TS. Đỗ Xuân Biên cũng là thành viên ban biên tập của tạp chí Journal of Climate Research, một tạp chí quốc tế thuộc danh mục trích dẫn của Hàn Quốc. Thầy đã công bố 5 bài báo trên các tạp chí khoa học uy tín quốc tế và tham gia trình bày ở nhiều hội thảo quốc tế. Hướng nghiên cứu quan tâm chính của công hiện nay gồm di dân lao động quốc tế, tác động và thích ứng với biến đổi khí hậu, ứng phó và phục hồi sau thảm họa.
