Cập nhật lần cuối vào 10/07/2023
Thạc sĩ Huỳnh Vũ Thạch
Giảng viên Truyền thông đa phương tiện
Khoa Khoa học Xã hội và Nhân Văn – ĐHQT Hồng Bàng
Phóng viên Truyền hình Quốc Hội
Chuyến thăm mới đây của Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris tới Việt Nam một lần nữa khẳng định mối quan hệ Việt – Mỹ đang ngày càng được thắt chặt hơn bao giờ hết. Và hiểu theo mọi phương diện, mối quan hệ đó không chỉ được thể hiện qua những con số thống kê ấn tượng…
Việc một phó tổng thống – nhân vật số hai của nước Mỹ – đến thăm Việt Nam trong những tháng đầu tiên của nhiệm kỳ chắc chắn mang nhiều ý nghĩa. Bà Kamala Harris không chỉ là phó tổng thống Mỹ đầu tiên đến Việt Nam, mà việc bà lựa chọn đến khu vực ở thời điểm dịch bệnh Covid-19 hoành hành khắp nơi rõ ràng đã gửi một thông điệp mạnh mẽ về việc nước Mỹ rất coi trọng Đông Nam Á trong quan hệ với mình, coi trọng Đông Nam Á trong chiến lược chung đối với khu vực châu Á – Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Và việc chọn Việt Nam (cùng với Singapore) là hai quốc gia ở khu vực đến thăm là một minh chứng cho thấy Việt Nam – Hoa Kỳ đang có đà quan hệ song phương tốt đẹp, và Việt Nam có vai trò, vị trí đáng kể trong đóng góp chung vào hòa bình, an ninh khu vực. Cũng cần nhắc lại rằng trước đó không lâu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã trở thành thành viên đầu tiên trong Nội các của Tổng thống Joe Biden có chuyến thăm đến khu vực, bao gồm Singapore, Việt Nam và Philippines
Nhiều năm qua, có nhiều thống kê cho thấy hợp tác Việt – Mỹ không ngừng tăng trưởng. Nếu như năm ngoái, thương mại hai chiều đạt hơn 90 tỉ USD, thì trong 6 tháng đầu năm nay, con số này đã là 53 tỉ USD, tăng hơn 50% so với cùng kỳ 2019. Xuất siêu của Việt Nam sang Mỹ trong 6 tháng đầu năm đứng thứ 3 sau Trung Quốc và Mexico. Hay gần đây nhất, Mỹ đã viện trợ 23 triệu liều vắc xin cùng với trang thiết bị và tiền bạc cho các nước trong ASEAN trong đó riêng Việt Nam đã nhận 6 triệu liều, đứng đầu khu vực. Chuyến thăm lần này, bên cạnh một loạt hoạt động sôi nổi, phó tổng thống Mỹ còn dự lễ công bố việc xây dựng Khu phức hợp Đại sứ quán Mỹ có ngân sách 1,2 tỉ USD, quy mô xây dựng 39.000m2 trên diện tích 3,2 hecta. Tòa đại sứ Mỹ xây dựng tại Việt Nam sẽ trở thành tòa sứ quán đắt nhất trên thế giới, lớn hơn tòa ở London (Anh) 200 triệu USD, hơn 500 triệu USD so với toàn ở Baghdad (Iraq), đặc biệt có giá trị gấp gần 3 lần so với tòa sứ quán của Mỹ tại Trung Quốc
Tuy nhiên, có lẽ quan hệ Việt – Mỹ không chỉ thể hiện qua các con số ấn tượng. Đi sâu hơn vào thực chất, có thể nhận thấy rằng không chỉ ở cấp nhà nước, người dân hai quốc gia cũng đang có được sự tin tưởng và có được các mối quan hệ nhân dân tốt đẹp.
Ngày nay, Mỹ vẫn là quốc gia có cộng đồng người Việt đông đảo nhất thế giới, tạo thành một bộ phận quan trọng không thể thiếu trong xã hội (đặc biệt là các tiểu bang California, Texas). Người Việt ở Mỹ – người Việt ở Việt Nam gần như giờ không còn quá cách biệt về suy nghĩ, quan điểm. Đặc biệt, không mấy ai nhắc lại những đau thương trong quá khứ như một sự dày vò, không phải họ quên đi những câu chuyện đã qua trong thời chiến mà vì họ muốn cùng nhau hướng về tương lai. Mỹ hiện nay đang là một trong năm quốc gia có số lượng du học sinh Việt Nam lựa chọn theo học nhiều nhất, đông đảo phụ huynh vẫn tin tưởng giáo dục Mỹ. Ngay cả ở trường Đại học Quốc Tế Hồng Bàng, các chương trình liên kết với trường Đại học ở Mỹ cũng được nhiều bạn sinh viên quan tâm, tìm hiểu – một minh chứng đơn giản nhưng rõ nét cho khát vọng hướng tới tương lai của hai bên.
Ngày nay, nói về Mỹ, người Việt Nam giờ có thể nói được rất nhiều điều, không chỉ là nói về một quốc gia hùng cường về quy mô kinh tế, về sức mạnh quân sự hay về các số liệu thống kê hợp tác ngoại thương giữa hai nước, mà ẩm thực Mỹ, âm nhạc Mỹ, phim ảnh Mỹ, các chính trị gia, tỉ phú, ca sĩ, diễn viên, vận động viên Mỹ cũng là những thông tin phổ biến mà người dân, đặc biệt là giới trẻ quan tâm.
Tương tự, cũng không khó để bắt gặp những bài viết, những thông tin, đoạn video, sản phẩm truyền thông giới thiệu vẻ đẹp của Việt Nam như một điểm đến an toàn – quyến rũ của châu Á với bề dày lịch sử – văn hóa, ẩm thực đặc sắc dành cho người Mỹ du lịch, khám phá. Mấy ai đã xem và cảm nhận được niềm tự hào ra sao khi đầu bếp trứ danh Gordon Ramsay quay hẳn một tập phim giới thiệu ẩm thực Việt, đưa món hủ tíu vào chương trình đình đám Master Chef cùng những câu nói: “Người Việt không nhận ra những món ăn với giá thành hết sức rẻ của họ có tiêu chuẩn ẩm thực cao đến thế nào”; “Nếu ở Việt Nam, tôi chỉ là một đầu bếp tồi”; “món mực phức tạp này của người Việt chắc chắn có thể đánh bại món mực chiên của người Anh một cách dễ dàng”.
Ngày nay, người Việt trẻ tuổi yêu thích Taylor Swift, Bruno Mars, Ariana Grande, Sia thì ở Mỹ, Hoàng Thùy Linh, Orange, Suboi cũng xuất hiện trên bảng quảng cáo ở Quãng trường Thời đại – New York (tất nhiên so sánh vẫn là hơi khập khiễng nhưng chứng tỏ những giới hạn – khoảng cách giữa hai quốc gia đang dần dần được xóa bỏ).
Bản thân tôi, một công dân Việt Nam, cũng đã có trải nghiệm 3 tháng ở xứ cờ hoa. Tôi ở cùng người Mỹ, đi làm ở công ty Mỹ, gặp gỡ, trò chuyện, tiếp xúc với nhiều người Mỹ, từ giáo sư, nhà kinh doanh cho đến nhân viên công sở, người phụ trách kiểm hàng, người làm bánh bình thường. Tôi có thể thấy rằng người Mỹ đang nhìn chúng ta ra sao, thế nào, và tôi tin bằng cảm nhận của mình, người Mỹ có những đánh giá về chúng ta rất tích cực, xem người Việt Nam như những người bạn thân thiện, chăm chỉ và luôn lạc quan trong cuộc sống.
Văn hóa Mỹ, bản sắc Mỹ vốn phóng khoáng, cởi mở, họ sẵn sàng đón nhận mọi nhân tài ở khắp nơi tụ hội. Và may thay, chính điều đó lại như một “chất xúc tác” cho người Việt Nam với bản tính cần cù, chịu khó, ham học hỏi và cũng thật nhiều khát khao vươn ra biển lớn. Biến cố lịch sử từng đẩy hai quốc gia xa nhau, thì nay chính “mối nhân duyên” đó lại là một thứ kết dính kỳ lạ, giúp kết nối, hàn gắn và ngày nay là ươm mầm cho nhiều sự hợp tác ở mọi cấp, với những cơ hội mở ra xuyên đại dương. Nhiều nhà tập đoàn lớn của Mỹ chọn Việt Nam để đầu tư, hàng hóa đóng mác “Made in Vietnam” chễm chệ hiện hữu ở nhiều trung tâm mua sắm Mỹ. Người Việt tại Mỹ ngày càng đóng góp nhiều hơn vào chính trường, các lĩnh vực khác nhau của xã hội Mỹ; và người Mỹ luôn được chào đón, mời gọi đến thăm đất nước Việt hiếu khách, đẹp xinh…
Không cần phải dẫn chứng thêm để có thể nhận thấy tầm vóc và vị thế của Hoa Kỳ trên trường quốc tế hiện nay.Và cũng không cần phải nêu thêm số liệu để nhận ra mối quan hệ Việt – Mỹ tốt đẹp ở thì hiện tại.
Việc còn lại, việc tiếp tục vun vén và bồi đắp cho tình hữu nghị, tinh thần đoàn kết hợp tác và sự tin cậy quý mến nhau giữa hai quốc gia, hai dân tộc, có lẽ lúc này đang nằm ở mỗi công dân Việt Nam – Hoa Kỳ.
