Cập nhật lần cuối vào 16/06/2025
“AI thật vi diệu” đã trở thành câu nói quen thuộc trong các cuộc trò chuyện công việc lẫn đời sống hằng ngày. Không ai phủ nhận lợi ích và tiềm năng mà công nghệ này mang lại, nhưng AI cũng đang đứng giữa lằn ranh giữa một bên là trợ thủ đắc lực giúp gia tăng hiệu suất, một bên là nguy cơ khiến con người lệ thuộc và đánh mất chất riêng sáng tạo. Việc chọn đứng ở đâu hoàn toàn phụ thuộc vào cách mỗi người sử dụng.
Tại Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng (HIU), thầy và trò Khoa Khoa học Xã hội không “chọn phe”, mà chọn đồng hành với AI một cách chủ động, cẩn trọng và đầy sáng tạo thông qua workshop “AI x Multimedia: Khai phá sức mạnh sáng tạo thời đại số” – một workshop đặc biệt khi người diễn thuyết và hướng dẫn là sinh viên, và giảng viên thì … lùi lại phía sau.
Câu chuyện bắt đầu từ một lớp học nhỏ…
Không bắt đầu từ một chỉ đạo hành chính hay chương trình huấn luyện quy chuẩn, workshop này lại khởi nguồn rất giản dị: một ý tưởng nảy ra trong giờ học môn Quản trị dự án truyền thông.
Giảng viên Nguyễn Hương Giang – người “cầm trịch” môn học đã khuyến khích sinh viên thử ứng dụng AI vào bài tập cuối kỳ. Khi một nhóm còn loay hoay với phương pháp truyền thống, nhóm khác đã bắt đầu “vật lộn” với AI. Không căn ke điểm số, các bạn sinh viên hỗ trợ nhau về đích. Và từ chính hình ảnh đó, những bàn tay trẻ siết chặt nhau vì mục tiêu chung – ý tưởng về một workshop “bình dân học AI” ra đời.
Đồng hành cùng họ là sự hỗ trợ từ Khoa Khoa học Xã hội. Cô Giang kể: “Bạn Đặng Đông Nghi từng nói với tôi: ‘Cô có tấm lòng của tụi em nè.’ Từ câu nói giản dị ấy, cô trò cùng nhau đến xin phép ThS. Nguyễn Văn San – Phó Trưởng khoa. “Chuyện gì khó, gõ cửa thầy San”, câu nói truyền tai nhau như một lời khẳng định cho sự cởi mở, sát sao của lãnh đạo Khoa với những ý tưởng thử nghiệm.
Giảng viên lùi lại, sinh viên bước lên sân khấu
Sáng hôm ấy, hội trường HIU bừng sức sống. Không khí sôi nổi bao trùm bởi những chiếc laptop, điện thoại, iPad mở liên tục, thay thế hoàn toàn giấy bút. Phía dưới là hơn một trăm sinh viên năm nhất, năm hai của ngành Truyền thông Đa phương tiện và Quan hệ công chúng. Phía trên là những “diễn giả” đặc biệt: chính các anh chị sinh viên năm cuối.
Dẫn dắt chương trình là nhóm sinh viên gồm: Nguyễn Thị Ánh Hồng, Trịnh Thanh Nguyệt, Nguyễn Trần Tâm Như, Hồ Viết Anh, Nguyễn Lý Gia Hân, Đặng Đông Nghi, Trần Thị Hồng Hạnh (Bi Trần) những người đã có kinh nghiệm ứng dụng AI trong đồ án tốt nghiệp. Họ không giảng bằng slide dài lê thê, mà hướng dẫn sinh động, “cầm tay chỉ việc” ngay tại chỗ. Hỗ trợ kỹ thuật là sinh viên năm nhất Lê Đặng Quang Vinh như một minh chứng rằng người trẻ hoàn toàn có thể làm chủ công nghệ từ những ngày đầu đại học.
Đặc biệt, workshop còn có sự tham gia của bạn Nguyễn Trọng Nghĩa, sinh viên Đại học Fulbright Việt Nam – người từng học trao đổi tại Harvard và đam mê làm phim, kể chuyện văn hóa. Nghĩa mang đến một góc nhìn nhân văn khi bàn sâu về “đạo đức trong AI”.
“Chạm – học – làm” cùng AI
Nội dung workshop phong phú, đi từ lý thuyết đến thực hành, từ nền tảng đến ứng dụng:
- Xây dựng chiến lược nội dung với AI (Content Strategy & SEO)
- Thiết kế đồ họa bằng AI (bao bì, sản phẩm, concept)
- Sản xuất âm thanh (từ ý tưởng đến podcast)
- Sáng tạo nhân vật, truyện tranh, avatar
- Tạo video clip từ văn bản đến hình ảnh động
Từng công cụ từ Suno AI tạo nhạc, Hailuo dựng video, đến Google AI Studio đều được các bạn sinh viên khám phá và chia sẻ tận tình. Không chỉ thao tác kỹ thuật, workshop còn là nơi những câu chuyện hậu trường, những pha “dở khóc dở cười” khi học AI được kể bằng chất giọng hóm hỉnh và chân thật.
AI – cộng sự hay công cụ?
Workshop không dừng ở kỹ năng sử dụng AI, mà còn đặt ra nhiều câu hỏi sâu sắc.
Bi Trần một trong những “diễn giả” sinh viên gọi AI là “cộng sự”, nhưng khẳng định: “Phần hồn của sản phẩm vẫn phải do con người kiến tạo.” Theo Bi, sự khác biệt nằm ở cách đặt câu hỏi, không phải ai cũng biết cách hỏi để nhận được câu trả lời giá trị từ AI. “Tôi luôn cố gắng đưa vào sản phẩm những điều mình thực sự quan tâm, hiểu rõ đối tượng khán giả, và thêm vào đó một chút suy nghĩ hoặc một câu chuyện riêng mà AI không thể tự nghĩ ra. Đó chính là cách tôi giữ lại dấu vân tay sáng tạo giữa một thế giới đầy nội dung giống nhau.”
Ánh Hồng nói: “AI giúp em mở khóa, nhưng ý tưởng phải đến từ trải nghiệm. Một chiến dịch hay luôn bắt nguồn từ một sự đồng cảm thật.”
Nguyễn Trọng Nghĩa cũng chia sẻ: “AI là công cụ mạnh, nhưng nếu không kiểm soát tốt, nó có thể làm suy yếu khả năng phản biện và tư duy độc lập của con người.”
Từ HIU đến UNITAR: Hành trình mang câu chuyện Việt ra thế giới
Mới ngày nào ở lớp “Quản trị dự án Truyền thông”, Ánh Hồng cứ thấy tin tức về AI là lơ, nhưng vì “bị” giảng viên yêu cầu tìm hiểu và tính điểm mà phải mày mò, để giờ thốt lên “Cô ơi, em mê AI quá” và tự tin đứng ở vai trò hướng dẫn (mentor).
Tại Workshop AI, sinh viên năm cuối hỗ trợ sinh viên năm nhất từng bước sử dụng công cụ; còn sinh viên năm nhất đảm nhiệm phần tổ chức, kết nối, hậu cần. Mỗi người góp một mảnh ghép, không ai đứng ngoài.
Khánh Linh, sinh viên nữ năm nhất, hào hứng “Lúc trước, em cứ nghĩ máy tính hay kỹ thuật chỉ dành cho các bạn nam. Hôm nay, đến workshop, được các anh chị chỉ dẫn cặn kẽ, em biết dùng AI để làm clip rồi. Hóa ra không khó như em nghĩ.”
“Em được chọn vào chương trình UNITAR SDGs and Digital Futures: Changemaking Through AI/Digital Storytelling rồi” Nguyễn Trọng Nghĩa reo vui với Cô Giang sau vài ngày Workshop kết thúc. Nghĩa kể về cuộc đối thoại AI và đạo đức trong AI cùng giấy chứng nhận là diễn giả được Ban Giám hiệu trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng xác nhận, đã chinh phục Hội đồng tuyển chọn chương trình “Các mục tiêu phát triển bền vững của UNITAR và Tương lai số: Tạo ra sự thay đổi thông qua AI/Kể chuyện số”. Chương trình được tổ chức bởi Viện Đào tạo và Nghiên cứu Liên hợp quốc (UNITAR). UNITAR có mặt trên toàn cầu, với các văn phòng tại Geneva, Hiroshima, New York và Bonn và các mạng lưới trên toàn thế giới.
Cô Giang xúc động nói: “ Tôi may mắn được làm “nhạc trưởng” chỉ huy dàn nhạc gồm các “nhạc công” tài năng. Chỉ cần tôi đưa ra yêu cầu và gợi mở, thì các nhạc công dám tạo ra thành phẩm tuyệt vời hơn cả mong đợi của tôi. Các em học với tôi và tôi cũng học từ các em rất nhiều.
Một workshop, một mô hình giáo dục khai phóng
Sự kiện “AI x Multimedia” không chỉ là một workshop, mà là mô hình học tập mới, ở đó sinh viên học cách chia sẻ, cộng tác, và sáng tạo trong môi trường thực tế. Tại đó, giảng viên không đứng trên bục giảng, mà lùi lại quan sát và dẫn đường. Sinh viên không thụ động tiếp thu, mà chủ động dẫn dắt, tương tác và truyền cảm hứng cho nhau. Và hơn hết, mọi hành trình bắt đầu từ một điều đơn giản: niềm tin của người thầy dành cho người học.
Không chỉ dạy kiến thức, làm sao hướng dẫn các em ra đời đừng hành người khác – lời dặn của người Thầy năm nào giờ đã được hiện thực hóa bằng hành động cụ thể: một workshop nhỏ, nhưng mang trong mình giấc mơ lớn về giáo dục đồng sáng tạo.
“Bình dân học AI” – một khởi đầu khiêm nhường, nhưng chứa đựng khát vọng đưa tri thức công nghệ đến gần hơn với tất cả.
Tại HIU, những bước chân nhỏ đang âm thầm dệt nên một giấc mơ chung: làm chủ AI, nhưng không đánh mất chính mình.
Trung tâm Tuyển sinh và Truyền thông
Ảnh: Nhân vật cung cấp
